Cotton News: ओल्या कापसाचे योग्य प्रकारे साठवण न केल्यास बुरशी, रंगबदल, वास, व वजन घट यासारख्या समस्यांना सामोरे जावे लागू शकते. कापसाचा दर्जा व बाजारभाव कायम ठेवण्यासाठी खालील उपाय करणे अत्यंत आवश्यक आहे:
1. कापूस वाळवणे:
- उघड्यावर उन्हात वाळवा: ओला कापूस त्वरित उन्हात पसरवून वाळवावा. एकसमान वाळवणासाठी हलक्या हाताने उलटवावा.
- वॉटर लॅगरिंग टाळा: वाळवताना पावसाचे पाणी कापसावर पडणार नाही, याची दक्षता घ्या.
- गारवेल्याचा वापर: जर मोठ्या प्रमाणात कापूस असेल तर गारवेल्यात हवा खेळती ठेवून वाळवण्याचा प्रयत्न करा.
2. कापसाची नमी मोजणे:
- आवश्यक नमी पातळी: साठवणीसाठी कापूस 8-10% नमीवर आणणे महत्त्वाचे आहे.
- आधुनिक नमीमापक वापरा: कापसाची नमी नियमित मोजण्यासाठी डिजिटल हायग्रोमीटर वापरू शकता.
3. साठवणीसाठी योग्य जागा:
- हवा खेळती राहील अशा जागा निवडा: गुदमटलेल्या जागेत कापूस बुरशीयुक्त होतो, त्यामुळे गोडावूनमध्ये हवेची योग्य देवाण-घेवाण ठेवा.
- आधार वापरा: कापसाच्या गोण्या थेट जमिनीवर ठेवू नका. पॅलेट किंवा लाकडी फळ्यांचा आधार द्या.
- ओलावा टाळा: गोडावूनमध्ये पाणी गळत असल्यास तो भाग लवकरात लवकर दुरुस्त करा.
4. बुरशी व कीड नियंत्रण:
- फवारणी करा: कापसावर बुरशीजन्य समस्या टाळण्यासाठी बुरशीनाशकांची योग्य प्रमाणात फवारणी करा.
- किडींचा बंदोबस्त: साठवणीच्या ठिकाणी उंदीर व कीड यांची समस्या टाळण्यासाठी नियमितपणे निरीक्षण करा व नियंत्रणासाठी औषधांचा वापर करा.
5. वजन व रंग टिकवणे:
- ओला कापूस जास्त काळ घरात साठवून ठेवल्यास त्याचे वजन कमी होते.
- वाळवलेल्या कापसाला लवकरात लवकर विक्रीसाठी पाठवा.
6. विमा व नुकसान भरपाई:
- पावसामुळे कापसाचे नुकसान झाल्यास विमा कंपन्यांना कळवून पीकविमा योजना अंतर्गत नुकसानभरपाईचा अर्ज करा.
- शेतकरी मदत केंद्रांशी संपर्क साधा: कापसाच्या नुकसानाचे तांत्रिक निरीक्षण करून सरकारच्या योजनेअंतर्गत मदत मिळवता येते.
ही काळजी घेतल्यास कापूस साठवताना बुरशी, वास, आणि वजन कमी होण्याचे प्रमाण कमी करता येते, आणि दर्जा चांगला राहतो.Cotton News
ओल्या कापसामुळे अंगावर खाज येण्याचे प्रकार होऊ शकतात. यामागील काही महत्त्वाचे कारणे आणि उपाय खाली दिले आहेत:
ओल्या कापसामुळे अंगावर खाज येण्याची कारणे:
- बुरशी आणि जंतूंचा प्रादुर्भाव:
- पावसामुळे कापूस ओलसर राहिल्यास त्यावर बुरशी (fungus) किंवा सूक्ष्मजंतूंचा प्रादुर्भाव होतो, ज्यामुळे त्वचेवर खाज येऊ शकते.
- Aspergillus किंवा Penicillium या प्रकारच्या बुरशीमुळे अ‍ॅलर्जीक प्रतिक्रिया होऊ शकते.
- धूळ व परागकण (Dust & Lint):
- कापूस साठवताना त्यातून उडणारे सूक्ष्म कण (lint) आणि धूळ अंगावर चिकटल्यास खाज किंवा लाल चट्टे येऊ शकतात.
- हे कण श्वसनात गेल्यास श्वास घेण्यास त्रास होण्याचीही शक्यता असते.
- केमिकल उर्वरित अवशेष:
- पीक उत्पादनासाठी वापरलेली रसायने किंवा कीटकनाशकांचा थोडासा अंश कापसावर राहिल्यास त्वचेशी संपर्कात आल्यावर अ‍ॅलर्जी होऊ शकते.
- हवामानाचा परिणाम:
- दमट हवामानात बुरशी पटकन पसरते, आणि त्यामुळे कापूस हाताळणाऱ्या लोकांना त्वचेवर खाज येणे किंवा पुरळ होण्याचा धोका जास्त असतो.
खाज टाळण्यासाठी उपाय:
- हातमोजे व मास्क वापरा:
- कापूस हाताळताना हातमोजे आणि चेहऱ्यावर मास्क घालावा, जेणेकरून बुरशी व धूळ त्वचेशी संपर्कात येणार नाही.
- कपडे बदलणे:
- ओल्या कापसाच्या संपर्कानंतर त्वचेवर खाज न येण्यासाठी गरजेचे असेल तेव्हा कपडे बदलून शरीर स्वच्छ धुणे.
- अँटी-फंगल क्रीम वापरा:
- जर त्वचेला खाज सुटली किंवा पुरळ आले, तर अँटी-फंगल क्रीम किंवा लोशन लावावे. डॉक्टरांचा सल्ला घेऊन औषधोपचार करणे अधिक सुरक्षित ठरेल.
- वायुवीजन असलेली जागा निवडा:
- कापूस साठवण्याची जागा कोरडी व हवा खेळती असेल याची दक्षता घ्या. बुरशीचा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी वेळोवेळी गोडावूनची स्वच्छता करा.
- वैद्यकीय सल्ला घ्या:
- खाज किंवा पुरळ दीर्घकाळ टिकल्यास त्वचारोग तज्ज्ञांचा सल्ला घ्या, कारण यामुळे गंभीर अ‍ॅलर्जीची समस्या निर्माण होऊ शकते.
ओल्या कापसामुळे अंगावर खाज येणे किंवा अ‍ॅलर्जी होणे ही सामान्य समस्या आहे, विशेषतः बुरशीचा प्रादुर्भाव झाल्यास. काळजीपूर्वक कापूस हाताळल्यास आणि स्वच्छता पाळल्यास अशा त्रासांपासून बचाव करता येतो.Cotton News